31 sierpnia br. na PGE Narodowym w Warszawie odbyły konsultacje branżowe w ramach Forum odbudowy Ukrainy.

W konsultacjach udział wzięli przedstawiciele polskich przedsiębiorców, którzy zadeklarowali chęć przystąpienia do projektu wsparcia odbudowy Ukrainy ze zniszczeń wojennych. Wśród uczestników spotkania byli także członkowie naszej organizacji. Niniejszy materiał powstał dzięki współpracy jednego z nich. Projekt wsparcia w odbudowie naszego wschodniego sąsiada jest projektem ogólnoświatowym. Polska wraz z Włochami ma uczestniczyć w odbudowie Donbasu. Szacowany koszt odbudowy całej Ukrainy po wojnie to 750 mld dolarów.

Forum otworzyli Minister Rozwoju i Technologii - Waldemar Buda, Prezes Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu - Krzysztof Drynda oraz Nadzwyczajny i Pełnomocny Ambasador Ukrainy w RP - Wasyl Zwarycz. Spotkanie odbyło się wg poniższej agendy.

Przewodnim tematem Forum było gospodarcze wsparcie Ukrainy w odbudowanie w czasie, i po, trwającej tam cały czas wojnie. Delegacja ukraińska w różnych wystąpieniach podkreślała, że Ukraina walczy nie tylko na froncie wojennym, ale również na froncie gospodarczym i stara się robić wszystko, żeby już teraz podejmować działania zmierzające do odbudowy kraju i tworzyć przyjazne zaplecze dla biznesu. Straty finansowe poczynione przez wojnę w Ukrainie szacowane na teraz wynoszą ponad 113 mld $ i jest świadomość, że koszty odbudowy (głównie budynków mieszkalnych, zaplecza socjalnego, dróg, obiektów przemysłowych, obiektów krytycznych i innych) będą dużo większe.

Rząd Ukrainy stara się pomagać i promować inwestycje w Ukrainie – jak chociażby uproszone procedury zakupu działek budowlanych przez obcokrajowców pod inwestycje, czy uproszczony system zamówień publicznych Ukrainy, nie wspominając o szczególnym statusie Polaków w Ukrainie.

Spotkanie prowadzone było w obrębie dwóch głównych zagadnień:

1. oferty Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR), w ramach działalności:

- KUKE – Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych – prezentujące instrumenty ubezpieczeniowe zabezpieczające polsko-ukraińską wymianę handlową. W ramach współpracy Bank Gospodarstwa Krajowego posiada programy wspierające eksport jak i inwestycje zagraniczne (akredytywy zagraniczne, kredyty, gwarancje na inwestycje w Ukrainie),

- PAIH – Polska Agencja Inwestycji i Handlu – z siecią zagranicznych biur handlowych wspierających w zakresie oferujących pakiet Eksportera (od analizy potencjału eksportowego przez spotkania B2B, analizę partnerów biznesowych do opracowania strategii na wybrane rynki).

2. informacji o zamówieniach i przetargach zagranicznych wraz z zachętą do rejestracji i udziału – zarówno międzynarodowych ogłaszanych przez Agendy ONZ, NATO czy OWE, jak i tych szczególnych na rzecz Ukrainy. W ramach spotkania został omówiony pokrótce system rejestracyjny, sposób wyszukiwania zamówień oraz narzędzia wspierające przedsiębiorcę w zakresie regulacji danych rynków – Access2Markets jako źródło wiedzy o warunkach importu do poszczególnych krajów pozaunijnych oraz ePing (WTO) do śledzenia i zarządzania informacjami o wymaganiach produktowych.

Dodatkowo, Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza, poza dotychczasowymi działaniami wspierającymi biznes w tych krajach, rusza z projektem wspierającym odbudowę Ukrainy, gdzie będzie gromadzić informacje o środkach na odbudowę Ukrainy, procedurach ich pozyskania oraz ekspertyzą. Działanie te startują 15 września. Szczegółowe informacje pod linkiem: www.pol-ukr.com/odbudowa (treści pojawią się po uruchomieniu działania). 

Mimo merytorycznie obszernego zakresu agendy konsultacji branżowych ogólna ocena przygotowanej na ten moment formuły współpracy jest ze strony przedstawicieli małych podmiotów mocno niejednoznaczna. Oczekiwania szły w kierunku projektu wyposażonego w narzędzia zarządzania na szczeblu państwowym, które koordynowałyby kontakty, relacje i zarządzały obszarami zapotrzebowania, a także bezpieczeństwem realizowanych biznesowych działań. Tymczasem przedstawiona została w dużym stopniu zachęta do działań inwestycyjnych na terenie Ukrainy oraz klasycznych, niemalże standardowych relacji biznesowych. Zaprezentowane na Forum zachęty inwestycyjne zostały ocenione przez przedstawicieli najmniejszych firm bardzo ostrożnie uwzględniając aktualne uwarunkowania gospodarcze w kraju i w Europie, a także pamiętając, iż w Ukrainie cały czas trwają intensywne działania wojenne.

Najbardziej czytelnym elementem zaprezentowanej na Forum oferty jest możliwość potencjalnego udziału w międzynarodowych zamówieniach publicznych, bowiem procedury te zostały oceniano jako najbardziej transparentne i najbardziej przystępnie zaprezentowane. Dodatkowo większość zamówień ma być realizowana do wartości 60.000 $, co oznacza, że będzie w zasięgu także małych firm rodzinnych, zaś formalności obowiązujące w ramach tych postępowań często są dużo mniej złożone niż w polskim systemie zamówień publicznych.

Warunkiem udziału w tych postępowaniach jest darmowa rejestracja podmiotu.

Ministerstwo Rozwoju i Technologii planuje organizację szkoleń i warsztatów dla przedsiębiorców w zakresie zamówień publicznych organizacji międzynarodowych.  

Dla zainteresowanych możliwe są także źródła finansowania (kredyty BGK) oraz gwarancje, zabezpieczenia transakcji dla rynku ukraińskiego np. „Polisa bez granic”. Szczegółowe oferty dostępne na stronach KUKE, BGK.

Wskazać należy również na podnoszoną przez przedsiębiorców, a częściowo omówioną także w trakcie Forum okoliczność, że Ukraina nadal nie ma zharmonizowanych większości obszarów życia gospodarczego i prawnego z systemem prawnym Unii Europejskiej. Skutkiem powyższego wciąż obowiązuje wobec producentów materiałów i towarów spoza Ukrainy szereg wymagań prawnych i dokumentacyjnych, które mogą skutecznie utrudniać realizowanie dostaw na potrzeby procesu odbudowy tego kraju, a co najmniej mogą oni podnosić dodatkowe koszty takiej współpracy. W trakcie Forum nie padły zasadnicze deklaracje ułatwień w tym zakresie lub wdrożenia szybkich zmian. To może po części tłumaczyć deklarowane zachęty gospodarcze i oczekiwania do inwestowania na terenie Ukrainy zamiast prostych działań w zakresie dostaw handlowych.

Z pewnym rozczarowaniem przyjęty został także brak zapowiedzi jakichkolwiek ułatwień lub dodatkowych wartości dodanych dla polskich przedsiębiorców w odpowiedzi na potężną pomoc, jaką w ciągu minionego pół roku Polska jako wspólnota oraz jako Państwo udzieliła Ukrainie i obywatelom tego kraju. Odrzucając wszelką poprawność polityczną należy wskazać wprost, iż nasz kraj znajduje się w ścisłej czołówce państw wspierających zarówno moralnie, jak i finansowo Ukrainę, szczególnie uwzględniając nasz potencjał ekonomiczny. Także jako Państwo oraz społeczność ponosimy jedną z najwyższych cen za toczącą się wojnę. Oferta zaprezentowana w trackie konsultacji branżowych -  oceniając głosy małych przedsiębiorców – daje jak na razie zauważalne poczucie niedosytu również i w tym kontekście.

Najbliższe tygodnie zweryfikują wstępnie prezentowane głosy rozczarowania i sceptycyzmu związanego z projektem wsparcia odbudowy Ukrainy. Oby ta weryfikacja podążyła w pozytywnym kierunku.

Relację z Forum zamykamy krótkim materiałem zdjęciowym.